Biegi narciarskie w Polsce znamy głównie dzięki sukcesom Justyny Kowalczyk. Wielu fanów sportów zimowych zasiadało w XXI wieku przed telewizorem, aby kibicować mistrzyni olimpijskiej w decydujących momentach podczas walki z Norweżkami czy Szwedkami. Jednak biegi narciarskie to nie tylko Kowalczyk, ale także inne ważne i historyczne dla dyscypliny postacie. Jakie? Dowiecie się tego, czytając dalej. Przyjrzymy się również temu, jakie są dokładnie zasady obowiązujące w czasie rywalizacji biegaczy narciarskich oraz skąd wziął się Puchar Świata w biegach.
Mało kto wie jak dalekiej historii sięgają biegi narciarskie. Zostały zapoczątkowane w krajach Półwyspu Fennoskandzkiego już w prehistorii. Jednak dopiero w XIX stały się bardziej popularne… jako transport. Na nartach urządzano polowania, między innymi na łosie i jelenie. Biegi narciarskie swoje początki miały przede wszystkim w Norwegii, Szwecji, Finlandii i Estonii, co uzasadniały panujące tam warunki.
To właśnie w Norwegii w połowie XIX wieku zostały zostały zorganizowane pierwsze zawody w biegach narciarskich. Dodatkowo – w 1922 roku powstał bardzo popularny w świecie sportów zimowych Bieg Wazów, czyli maraton narciarski, który rozgrywany jest na dystansie 90 km z miejscowości Sälen do Mory. Jest najstarszym biegiem na nartach na świecie.
Od lat 70. XX wieku organizowane są biegi masowe, w których mogą wystartować, zarówno zawodowcy, jak i amatorzy. W 2014 roku Bieg Wazów wygrała Justyna Kowalczyk, pokonując go w 4 godziny 41 minut i 2 sekundy.
Narciarstwo biegowe było wykorzystywane także w czasie wojny. Armie krajów skandynawskich posiadały specjalnie wytrenowane grupy zwiadowców, które udawały się na zimowe operacje. Walka na nartach była w szczególności specjalnością Finów, którzy w małych grupach potrafili podbijać spore organizację Sowietów. Oprócz drewnianych nart żołnierze posiadali także kijki narciarskie oraz kusze.
Pierwsze sygnały związane z biegami narciarskimi w Polsce pojawiły się na przełomie XIX i XX wieku. W 1919 roku powstał Polski Związek Narciarski, zajmujący się do dzisiaj między innymi tą dyscypliną.
Jednym z pionierów narciarstwa biegowego w Polsce był Stanisław Barabasz. Swoją przygodę na nartach rozpoczął od polowań. Później swoje umiejętności narciarskie doskonalił na krakowskich Błoniach. W 1894 roku wraz z Janem Fischerem odbył wyprawę narciarską do Czarnego Stawu Gąsienicowego, co przeszło do historii. Dokładnie w tym samym roku przyjechał do Zakopanego, gdzie później również mieszkał, dając początek narciarstwu biegowemu w sercu Tatr. Razem z Mieczysławem Karłowiczem i Mariuszem Zaruskim założył Zakopiański Oddział Narciarzy, który był drugim klubem narciarskim w Polsce.
Inną postacią związaną już z późniejszymi czasami biegów narciarskich w Polsce jest Józef Łuszczek. Jest pierwszym Polakiem, który został mistrzem świata w biegach narciarskich. Stało się to w 1978 roku w Lahti, kiedy to zwyciężył bieg na dystansie 15 kilometrów, a na 30 kilometrów zajął 3 miejsce. Dzięki zdobytym medalom oraz siódmemu miejsce w biegu na 50 kilometrów, został wybrany najlepszym zawodnikiem całych mistrzostw. Oprócz pięknych dla niego i historycznych dla naszego kraju mistrzostw świata w Lahti, był dwukrotnym reprezentantem Polski na Igrzyskach Olimpijskich w Lake Placid oraz Sarajewie. Dodatkowo aż 36 razy zdobywał mistrzostwo Polski, a w pamiętnym dla niego 1978 roku został wybrany sportowcem roku w popularnym Plebiscycie “Przeglądu Sportowego.”
Po wielu latach biegi narciarskie w Polsce (w przeciwieństwie do narciarstwa alpejskiego) stały się popularne jak nigdy wcześniej, a wszystko za sprawą Justyny Kowalczyk. Polska biegaczka, pochodząca z Kasiny Wielkiej, posiada taką listę osiągnięć, że trzeba by sporo czasu, żeby je wymienić.
Nie można ocenić, który sukces był najważniejszy, ale warto wspomnień, że Justyna Kowalczyk zdobyła pięć medali olimpijskich (w tym dwa złote), co daje jej drugie miejsce w klasyfikacji medalowej polskich sportowców zaraz po Irenie Szewińskiej. Na swoim koncie ma także cztery Kryształowe Kule (trzy z nich zdobyła pod rząd), osiem medali mistrzostw świata, jedną Małą Kryształowę Kulę w klasyfikacji sprintów i aż cztery za zwycięstwo w klasyfikacji dystansów. Dodatkowo przez cztery lata z rzędu była niepokonana w bardzo trudnym turnieju jakim jest Tour de Ski. Oprócz tego Justyna Kowalczyk posiada medale zdobyte na mistrzostwach świata juniorów, uniwersjadzie czy w maratonach (Bieg Wazów, Bieg Piastów).
Justyna Kowalczyk wielokrotnie była wyróżniona w plebiscytach “Przeglądu Sportowego”. Justyna Kowalczyk jest jedną z legend biegów narciarskich. Znana i lubiana jest nie tylko w Polsce, ale także na całym świecie.
Każdy zawodnik rywalizujący o najwyższe trofea marzy o wygraniu tak zwanej Kryształowej Kuli, która jest nagrodą dla najlepszego zawodnika i zawodniczki całego sezonu. W ramach Pucharu Świata rozgrywany jest cykl zawodów w biegach narciarskich, który odbywają się w różnych krajach, miejscowościach oraz na zróżnicowanych dystansach. Miejsca w poszczególnych zawodach są punktowane od 100 punktów za pierwsze miejsce, po jeden punkcik za miejsce trzydzieste. Pozostali zawodnicy nie zdobywają żadnych punktów. Na koniec sezonu suma punktów poszczególnych zawodów wyłania zwycięzcę całego cyklu Pucharu Świata.
Po raz pierwszy Puchar Świata został rozegrany w sezonie 1973/1974 dla mężczyzn, a dla kobiet w sezonie 1978/1979. Wśród panów pierwszym zwycięzcą został Norweg Ivar Formo, natomiast wśród pań ta sztuka udała się reprezentantce ZSRR Galinie Kułakowej. Najwięcej razy w historii Puchar Świata, bo aż sześciokrotnie wygrał Norweg – Bjørn Dæhlie. Szwed Gunde Svan i Rosjanka Jelena Välbe mogli cieszyć się ze zdobycia Kryształowej Kuli pięciokrotnie. Cztery razy Puchar Świata wygrywali: Justyna Kowalczyk, Bente Skari oraz Marit Bjørgen.
Oprócz głównego trofeum po zakończonym sezonie można zdobyć także Małą Kryształową Kulę. Jest ona przyznawana po zdobyciu największej ilości punktów w klasyfikacji biegów długodystansowych oraz sprintów. W wyglądzie przypomina dużą Kryształową Kulę, tylko jak sama nazwa wskazuje jest mniejsza. Podliczanie dwóch dodatkowych klasyfikacji jest świetną szansą dla zawodników specjalizujących się w biegach krótkich albo długich.
Zawody, które są rozgrywane w ramach Pucharu Świata albo na innych większych imprezach zawsze mają dokładnie określone długości tras z podziałem na kobiety i mężczyzn.
Najkrótsza trasa jest czasie sprintów, zarówno u kobiet, jak i u mężczyzn długość trasy waha się w przedziale 1 km do 1,8 km.
Jeżeli chodzi o biegi długodystansowe to możemy wyróżnić trasy po 10 km u kobiet oraz 15 km u mężczyzn. Są one rozgrywane stylem klasycznym lub dowolnym.
Oprócz tego ciekawym widowiskiem jest bieg łączony (15 km kobiety, 30 km mężczyźni). Polega on na tym, że połowa trasy pokonywana jest jednym stylem, po czym następuje zmiana nart i druga połowa zawodów odbywa się drugim stylem.
Najdłuższy bieg odbywa się na trasie mającej 30 km u kobiet i 50 km u mężczyzn. Zawsze organizowany jest ze startu wspólnego, co oznacza, że naraz na trasę wyrusza wielu zawodników.
Warto także skupić się na dwóch wyróżnianych w biegach narciarskich stylach: klasycznym i dowolnym. Technika klasyczna stosowana jest tylko na trasach ze specjalnie przygotowanymi torami. Używane do niej narty są specjalnie wygięte, co umożliwia ładne odbijanie śniegu podczas dobrze rozłożonego ciężaru ciała.
Do stylu klasycznego używane są narty mające nawet około 3-4 metrów. W tej technice możemy wyróżnić kilka sposobów biegu, np. jodełka, bezkrok.
Natomiast styl dowolny zmusza do odbijania jednej narty na zewnątrz. Biegacz musi przenosić ciężar ciała z jednej narty na drugą. Narty używane w tej technice są krótsze, a buty muszą być specjalnie dobrane. Styl dowolny uważany jest także za szybszy od stylu klasycznego.
Biegi narciarskie są bardzo ciekawym sportem, w którym możemy obserwować wiele zróżnicowanych konkurencji. Co najlepsze – nie są one zarezerwowane tylko dla zawodowców, ale także dla amatorów, którzy w każdej chwili mogą spróbować w tym sporcie swoich sił.
Za nami kolejny emocjonujący sezon w biegach narciarskich. Z zapartym tchem śledziliśmy kolejne starty sportowców na trasach biegowych i mieliśmy okazję obejrzeć wiele historycznych występów, które zapamiętamy na długo. Zarówno w rywalizacji kobiet oraz w rywalizacji mężczyzn dochodziło do wielu ciekawych rozstrzygnięć, które warto tu podsumować. Warto pamiętać również o tym, że sezon ten był …
Read the full post →„Podsumowanie sezonu 2020/2021 w biegach narciarskich”
